Αγία Ειρήνη Χρυσοβαλάντου: Ποια ήταν και γιατί προστατεύει την ευγονία και την εγκυμοσύνη;
Η Αγία Ειρήνη η Χρυσοβαλάντου είναι μια σημαντική Μικρασιάτισσα αγία και σήμερα αποτελεί το «σημείο αναφοράς» χιλιάδων γυναικών που επιθυμούν να αποκτήσουν παιδί ή βρίσκονται σε κατάσταση εγκυμοσύνης.
Υπήρξε Ηγουμένη της Μονής Χρυσοβαλάντου στο β' μισό του 9ου αι. και στις αρχές του 10ου αι. Στα νεανικά της χρόνια η 100χρονη περίοδος της Εικονομαχίας έφτανε στην τελευταία της φάση. Πατέρας της ήταν ο πατρίκιος Φιλάρετος ο Καππαδόκης, ευνοούμενος του αυτοκράτορα Θεόφιλου ο οποίος ανήκει στον κύκλο των εμπίστων της συζύγου του, Θεοδώρας. Το 842 μ.Χ. ο αυτοκράτορας πεθαίνει και αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση του Βυζαντινού κράτους η σύζυγός του Θεοδώρα, μέχρι να ενηλικιωθεί ο γιος του ο Μιχαήλ Γ΄, ο επονομαζόμενος μέθυσος. Ο ατίθασος όμως και υπερβολικά ζωηρός χαρακτήρας του νεαρού Μιχαήλ, φοβίζει τη μητέρα του Θεοδώρα και την υποχρεώνει να λάβει δραστικά μέτρα για να τον γλυτώσει από τις διάφορες κακοτοπιές της ζωής, που θα είχαν φοβερό αντίκρισμα στην πορεία του κράτους.
Αφού λοιπόν συνεννοείται με τον αδελφό της τον πρωθυπουργό Βάρδα και τη γυναίκα του, αποφασίζουν να βρουν μια πολύ όμορφη, έξυπνη, συνετή και ηθική κοπέλα για να τον παντρέψουν. Τον Χειμώνα του 843 μ.Χ. λοιπόν, η αυτοκράτειρα Θεοδώρα κάλεσε τον Φιλάρετο στην Κωνσταντινούπολη και του ζήτησε να της δώσει την κόρη του προκειμένου να την παντρέψει με το γιο της Μιχαήλ. Η 15χρονη τότε, Ειρήνη, δε συγκινήθηκε καθόλου από την πρόταση αυτή καθώς από πολύ μικρή είχε ποθήσει το μοναχικό βίο. Παρά την εναντίωση του πατέρα Της, αρνήθηκε να παντρευτεί και έπειτα από σοβαρή ασθένεια, οι αντιρρήσεις του κάμφθηκαν και την οδήγησε στη μονή της Χρυσοβαλάντου, όπου έμεινε ως μοναχή και Ηγουμένη έως την ηλικία των 104 χρόνων. Η φήμη Της για τον άγιο τρόπο που έζησε τη ζωή Της, οδήγησε πλήθος κόσμου στο προσκύνημα του ιερού της σκηνώματος. Η πρωτότυπη εικόνα, πηγή έμπνευσης του αγιογράφου, βρίσκεται στην Ιερά Μονή των νεοφανών Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου & Ειρήνης, στη Μυτιλήνη.
Γιατί είναι προστάτις της ευγονίας η Αγία Ειρήνη Χρυσοβαλάντου;
Χιλιάδες είναι οι μαρτυρίες πιστών γυναικών των οποίων η Αγία Ειρήνη η Χρυσοβαλάντου εισάκουσε τις προσευχές και τις βοήθησε να τεκνοποιήσουν.
Στους ιερούς ναούς, που τιμάται η μνήμη της Αγίας Ειρήνης της Χρυσοβαλάντου γίνεται σήμερα η Ευλόγηση των Μήλων, σε ανάμνηση των τριών μήλων που δόθηκαν από τον Παράδεισο, στην Οσία Ειρήνη Χρυσοβαλάντου.
Τα μήλα λιτανεύονται μέσα στο ναό και στη συνέχεια τοποθετούνται μπροστά στη θαυματουργό εικόνα στο ιερό θρονί της Αγίας Ειρήνης και διαβάζεται η ειδική ευχή για να αγιαστούν. Η χάρη του Θεού τα μεταβάλλει σε άγια μήλα, τα οποία αν καταναλωθούν ύστερα από τριήμερη νηστεία και με πίστη, μπορούν να βοηθήσουν σε προβλήματα ατεκνίας, αλλά και σε άλλα προβλήματα υγείας. Υπάρχει καταγεγραμμένο πλήθος τεκνοποιήσεων αλλά και κάθε είδος θαυμάτων.
Κάποια χρονιά, ξημερώνοντας η γιορτή του μεγάλου Βασιλείου και μετά την τέλεση του εσπερινού, η Αγία ξαγρυπνούσε προσευχόμενη. Πλησίαζε η ώρα του όρθρου και τότε η Ειρήνη ακούει κάποια φωνή να της λέει: «Υποδέξου τον ναυτικό που σού φέρνει τα εσπεριδοειδή και φάε να ευφρανθεί η ψυχή σου».
Πράγματι, η οσία Ηγουμένη του Χρυσοβαλάντου συνάντησε τον άνθρωπο και τον ακούει να της εξιστορεί την εξής θαυμάσια ιστορία: «Ήταν ναυτικός, πλοιοκτήτης ενός καραβιού, από την ιερή Πάτμο. Απέπλευσε με το πλοίο του από το βόρειο τμήμα του νησιού για την Πόλη και βρισκόταν λίγα μέτρα από τη στεριά, όταν βλέπει εκείνος και οι ναύτες κάποιον σεβάσμιο γέροντα να τους φωνάζει να σταματήσουν. Αυτό όμως ήταν αδύνατο, καθώς ο ισχυρός άνεμος έσπρωχνε το πλοίο στο ανοιχτό πέλαγος.
Τότε ο γέροντας φωνάζει με όλη τη δύναμή του και προστάζει το πλοίο να σταματήσει. Το καράβι ακινητοποιείται και ο ίδιος αρχίζει να βαδίζει πάνω στα ύδατα. Μπροστά στους κατάπληκτους ναύτες, επιβιβάζεται στο πλοίο και δίνει στον καπετάνιο τρία μήλα και του λέει: Όταν πας στη Βασιλεύουσα, δώσε τα στον Πατριάρχη και πες του πως του τα στέλνει ο Πανάγαθος Θεός με τον δούλο Του Ιωάννη, από τον Παράδεισο. Έπειτα δίνει στο ναύκληρο άλλα τρία μήλα προσθέτοντας: Αυτά να τα πας της Ειρήνης, της Ηγουμένης του Χρυσοβαλάντου και να της πεις: Φάγε από τους καρπούς του Παραδείσου που η αγνή ψυχή σου επεθύμησε. Λέγοντας αυτά, ο γέροντας ευλόγησε το πλήρωμα και το πλοίο ξεκίνησε και πάλι το ταξίδι του, ενώ ο ίδιος εξαφανίστηκε».
Ολοκληρώνοντας τη διήγησή του, ο ναυτικός προσκύνησε την Ειρήνη και της πρόσφερε τα μήλα. Η Αγία τα δέχτηκε με δάκρυα ευλάβειας και ευγνωμοσύνης ευχαριστώντας τον άγιο ευαγγελιστή και απόστολο Ιωάννη.
Στο κελί της γονάτισε και ευχαρίστησε τον Χριστό για αυτό το δείγμα της εύνοιάς Του προς τη δούλη Του. Τα μήλα ήταν πραγματικά παραδεισένια, τόσο όμορφα σε σχήμα και χρώμα που όμοιά τους δεν υπήρχαν. Η ευωδιά τους πλημμύριζε τη μονή και οι αδελφές απορούσαν για το καινούργιο θαύμα που συντελούνταν στον ευλογημένο χώρο.
Η Αγία Ειρήνη, με την έμφυτη ευφυία της και τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, κατάλαβε ότι το θείο αυτό δώρο ήταν ουράνια πρόσκληση. Όταν έφτασε η Μεγάλη Τεσσαρακοστή, έκοψε το ένα μήλο σε λεπτά κομματάκια και έτρωγε ένα κομμάτι κάθε μέρα, απέχοντας από οποιαδήποτε άλλη τροφή, ακόμη και από το νερό.
Τη Μεγάλη Πέμπτη, ύστερα από τη θεία λειτουργία και αφού όλες οι μοναχές κοινώνησαν των Αχράντων Μυστηρίων, η Ειρήνη έκοψε και το δεύτερο μήλο και έδωσε σε κάθε αδελφή από ένα κομμάτι.
Τότε τους αποκάλυψε και την ιστορία του θείου δώρου και όλες μαζί δοξολογούσαν τον Ύψιστο για τα αναρίθμητα χαρίσματα προς την Ηγουμένη τους. Το τρίτο μήλο η Ειρήνη το φύλαξε για τις τελευταίες μέρες της επίγειας ζωής Της.
Τη Μεγάλη Παρασκευή, οι αδελφές έψαλαν τα άγια και σωτήρια Πάθη και η Ειρήνη, μόνη της μέσα στο ιερό βήμα, γονατισμένη, είχε παραδοθεί σε προσευχή. Τότε είδε θαυμάσιο όραμα: Άνοιξε ο θόλος του ναού και πλήθος αγγέλων εμφανίστηκαν, οι οποίοι έψαλλαν δοξαστικούς ύμνους και θυμιάτιζαν την Αγία Τράπεζα.
Εμφανίστηκε και ο ίδιος ο Χριστός, θριαμβευτής με το σταυρό στον ώμο. Οι άγγελοι γονάτισαν να Τον χαιρετήσουν, ενώ η λάμψη Του θάμπωσε την Ειρήνη, η οποία αντικρίζοντας, ένιωσε το σκίρτημα του θείου έρωτα και χαμήλωσε το βλέμμα Της. Όταν δειλά ύψωσε τα μάτια Της και πάλι, το όραμα είχε χαθεί.
Δίπλα Της βρισκόταν μόνο ο άγγελος-οδηγός της, που τόσες φορές Την είχε διακονήσει: «Γίνου έτοιμη» Της είπε απλά και εκείνη κατάλαβε ότι πλησίαζε η ώρα να διακονεί τους ανθρώπους από τα ουράνια.
Με το φωτισμό του Αγίου Πνεύματος τακτοποίησε τις υποθέσεις του μοναστηριού και υπέδειξε την άξια διάδοχό Της. Μια εβδομάδα πριν τη μεγάλη ημέρα, νήστεψε τρώγοντας μόνο από το παραδεισένιο μήλο και καθημερινά κοινωνούσε των Αχράντων Μυστηρίων.
Ξημέρωσε τέλος η Κυριακή, όπου για τελευταία φορά η Ειρήνη παρακολούθησε τη θεία λειτουργία, απάγγειλε το σύμβολο της Πίστης, κοινώνησε, αγκάλιασε τις αδελφές και τους ζήτησε συγγνώμη και τέλος γονάτισε μπροστά στην Ωραία Πύλη, ύψωσε τα χέρια Της και προσευχήθηκε για τελευταία φορά.
Στην ορθόδοξη αγιογραφία, η Αγία απεικονίζεται με το ένδυμα της ηγουμένης, να κρατάει στο δεξί χέρι Της τα τρία θεόσταλτα μήλα ή αλλιώς τα μήλα της Αγίας Ειρήνης Χρυσοβαλάντου.
Ο άγγελος, ο οποίος Την βοηθούσε στο δύσκολο έργο της σωτηρίας των ψυχών, στέκεται μπροστά Της κρατώντας ειλητάριο με τμήμα του χαιρετισμού που Της απηύθυνε («Χαίρε δούλη του Υψίστου, Ειρήνη…»).
Ειλητάριο κρατεί και η Αγία στο αριστερό Της χέρι, το οποίο αναγράφει παραινέσεις της οσίας Ειρήνης Χρυσοβαλάντου (συνήθως, διαβάζεται η φράση: «Φως μοναχών, άγγελοι· φως κοσμικών, μοναχοί…»).
Δίπλα στην Αγία, αγιογραφείται το κυπαρίσσι που λύγιζε, όταν εκείνη προσευχόταν με δεμένο το λευκό πανί στην κορυφή του, ενώ στο βάθος φαίνεται η μονή του Χρυσοβαλάντου.
Το Μοναστήρι της Αγίας Ειρήνης Χρυσοβαλάντου στη Λυκόβρυση
Παρόλο που βρίσκεται πολύ κοντά στην εθνική οδό, η τοποθεσία που έχει χτιστεί το μοναστήρι είναι ήσυχη και μακριά από την καθημερινή βουή. Χτισμένο στη μέση της Λυκόβρυσης, το επιβλητικό μοναστήρι μοιάζει εξωτερικά με ενετικό φρούριο.
Πρόκειται για ένα μέρος με μοναδική ιστορική και θρησκευτική αξία. Είναι ένα όμορφο γυναικείο μοναστήρι που καλύπτει μια περιοχή 50 στρεμμάτων με πολλές εκτάσεις πρασίνου. Η Μονή έχει πολλά δωμάτια για τους επισκέπτες που θέλουν να διανυκτερεύσουν. Υπάρχει ξεχωριστή πτέρυγα για άνδρες και για γυναίκες. Η διαμονή είναι δυνατή όλο το χρόνο, εκτός από τον μήνα που γιορτάζει η Οσία Ειρήνη, στις 28 Ιουλίου.
Μπαίνοντας στη μεγάλη αυλή αισθάνεσαι αμέσως την ηρεμία που επικρατεί στον χώρο. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι η μονή της Αγίας Ειρήνης της Χρυσοβαλάντου αποτελεί έναν από τους πιο δημοφιλείς θρησκευτικούς προορισμούς της Ελλάδας.
Πλήθος πιστών από όλο τον κόσμο το επισκέπτονται καθημερινά για να προσευχηθούν ή να εκπληρώσουν κάποιο τάμα. Κάτι που μαρτυράται και από τη γεμάτη τάματα θαυματουργή εικόνας της Αγίας που βρίσκεται στο εσωτερικό της μονής, αλλά και από τις ιστορίες που ακούς από τους επισκέπτες όταν διηγούνται το δικό τους θαύμα.
Ένας μικρός, ζεστός χώρος φιλοξενεί τη θαυματουργή εικόνα της Αγίας Ειρήνης που βρίσκεται σε ένα μικρότερο εκκλησάκι το οποίο «επικοινωνεί» με τον υπόλοιπο χώρο. Στον περίβολο της μονής υπάρχει το αγίασμα με το πανέμορφο ψηφιδωτό.
Φυσικά, μπορείς να προμηθευτείς τα περίφημα μήλα αλλά και το λαδάκι της Αγίας Ειρήνης Χρυσοβαλάντου ζητώντας τα από τις καλόγριες στο μαγαζάκι της μονής. Εκεί θα βρεις και διάφορα κομποσκοίνια, σταυρουδάκια, εικόνες και βιβλία με τη ζωή και τα θαύματα της Αγίας.
Η μονή της Οσίας Ειρήνης Χρυσοβαλάντου χτίστηκε το 1930 κατόπιν υπόδειξης της Αγίας.
Το μοναστήρι ακολουθεί το παλαιό Ημερολόγιο, το λεγόμενο Ιουλιανό, το οποίο διαφέρει κατά 13 ημέρες (νωρίτερα) από το Γρηγοριανό που χρησιμοποιείται σήμερα στον Δυτικό Κόσμο.