Τι είναι το "ξυλόλιο" που βρέθηκε στην μοιραία αμαξοστοιχία
Σχεδόν 2 χρόχια μετά το δυστύχημα της 1ης Μαρτίου 2023 στα Τέμπη, που στοίχισε τη ζωή σε τουλάχιστον 57 άτομα, ολοένα και νέα στοιχεία προκύπτουν για το τραγικό συμβάν.
«Από την πρώτη στιγμή μας είχε απασχολήσει το θέμα της μεγάλης ανάφλεξης της φωτιάς που είχαμε δει και στην τηλεόραση και είχαμε πει από την πρώτη στιγμή πως αυτό είναι κάτι παράξενο που χρειάζεται διερεύνηση», είχε δηλώσει στο MEGA ο Κώστας Λακαφώσης, πραγματογνώμονας των οικογενειών των θυμάτων.
Ο κ. Λακαφώσης επίσης αναφέρει ότι στις 29 Μαρτίου, συνεργεία από τη χημική υπηρεσία Λάρισας πήγαν στο σημείο της σύγκρουσης και ανίχνευσαν την ύπαρξη ξυλολίου σε επτά διαφορετικά σημεία, τόσο στο χώμα στην περιοχή της σύγκρουσης όσο και στις εξωτερικές επιφάνειες των μηχανών των συρμών.
«Αυτή η ουσία είναι εύφλεκτη και είναι από τις ουσίες που θα μπορούσαν να έχουν προκαλέσει μία τέτοια μεγάλη ανάφλεξη αυτό όμως που δεν μπορούσε να δικαιολογηθεί είναι η παρουσία της στο σημείο, δεν υπήρχε λόγος να βρίσκεται εκεί αυτή η ουσία», σημείωσε ο κ. Λακαφώσης, προσθέτοντας ότι το ξυλόλιο είναι ένα εύφλεκτο υλικό αντίστοιχο σε συμπεριφορά με τη βενζίνη ενώ χρησιμοποιείται μεταξύ άλλων από διαφόρους στον χώρο της εμπορίας καυσίμων προκειμένου να νοθεύσουν καύσιμα καθώς κοστίζει μόλις 10 λεπτά το λίτρο.
Το Γενικό Χημείο του Κράτους που ανίχνευσε το ξυλόλιο, θεωρεί με την σειρά του ότι η ουσία αυτή δεν δικαιολογείται σε καμία περίπτωση από τα υπάρχοντα υλικά – στοιχεία των αμαξοστοιχιών, καθώς, όπως αναφέρει, «χρησιμοποιείται ως διαλύτης στη χημική βιομηχανία αλλά επειδή τα χαρακτηριστικά του μοιάζουν με της βενζίνης χρησιμοποιείται ακόμα και στη νοθεία καυσίμων».
Πληροφορίες του «Έθνους» μάλιστα αναφέρουν ότι το ξυλόλιο δεν είναι ο μοναδικός διαλύτης που εντοπίστηκε στα δείγματα, καθώς όπως χαρακτηριστικά λένε πηγές κοντά στην υπόθεση, στα μισά δείγματα που εξετάστηκαν εντοπίστηκαν διαλύτες.
Το ξυλόλιο και οι κίνδυνοι
Το Ξυλόλιο καταρχήν είναι μια οργανική ένωση που ανήκει στην κατηγορία των αρωματικών υδρογονανθράκων, δηλαδή έχει ως βάση το Βενζόλιο. Πρόκειται όντως για μια πολύ εύφλεκτη ουσία, που χρησιμοποιείται μεταξύ άλλων για την νόθευση των καυσίμων στις επιχειρήσεις που εμπορεύονται αυτά. Έχει πολλές ομοιότητες χημικά με την Βενζίνη και έτσι είναι δύσκολο κανείς να διαπιστώσει την νόθευση του προϊόντος. Πρόκειται ουσιαστικά για έναν διαλύτη που όμως δεν έχει ως μόνη χρήση τα παραπάνω, αλλά χρησιμοποιείται και για ενδιάμεσο προϊόν για την δημιουργία άλλων προϊόντων. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο, σε υλικά επικάλυψης, στην επεξεργασία των πολυμερών, στην κατασκευή εκρηκτικών, αλλά χρησιμοποιείται και σε καθαριστικά και σε αγροχημικά προϊόντα. Επίσης έχει εφαρμογή στην οδοποιία και γενικότερα στον τομέα των κατασκευών. Επίσης το ξυλόλιο χρησιμοποιείται ως πρόσθετο σε φυτοφάρμακα και βέβαια σε διάφορες εργαστηριακές τεχνικές.
Υπάρχουν 3 ειδών Ξυλόλια, που έχουν να κάνουν με την θέση των μεθυλίων (-CH3).
- Το m-ξυλόλιο ή το μεταξυλόλιο
- Το p-ξυλόλιο ή παραξυλόλιο
- Το O-ξυλόλιο ή ορθοξυλόλιο
Το μεταξυλόλιο χρησιμοποιείται στην παραγωγή του ισοφθαλικού οξέος, που χρησιμοποιείται σε συμπολυμερισμό με το αιθένιο παράγοντας πολυαιθυλενοτερεφθαλικό οξύ (PET, PolyEthylene Terephthalate), ένα υλικό που αξιοποιείται στην παραγωγή φυαλών αναψυκτικών. Το μεταξυλόλιο χρησιμοποιείται ακομη στην παραγωγή 2,4- και 2,6- ξυλιδίνης και μερικών άλλων χημικών.
Το παραξυλόλιο χρησιμοποιείται σε μεγάλη κλίμακα για την παραγωγή του τερεφθαλικού οξέος, που με τη σειρά του παράγει πολυεστέρες. Το πολυμερές είναι γνωστό ως παρυλένιο. Το παραξυλένιο παράγεται με καταλυτική αναμόρφωση της νάφθας (ενός παράγώγου του πετρελαίου και διαχωρίζεται από άλλα συμπαράγωγα απόσταξη, απορρόφηση ή κρυστάλλωση κσι διεργασίες αντιδράσεων ισομερείωσης από μεταξυλόλιο, ορθοξυλόλιο και αιθυλοβενζόλιο. Το σημείο τήξης του είναι το υψηλότερο ανάμεσα στα ισομερή του, αλλά η απλή κρυστάλλωση δεν επιτρέπει εύκολο καθαρισμό του, εξαιτίας του σχηματισμού σειράς ευτηκτικών μιγμάτων. Επίσης είναι πολύ εύφλεκτο.
Το ορθοξυλόλιο χρησιμοποιείται πολύ για την παραγωγή του φθαλικού ανυδρίτη. Συνήθως παράγεται σε μίγμα με το παραξυλόλιο, από το οποίο διαχωρίζεται, όταν αυτό απαιτείται. Το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας παραγωγής του γίνεται στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής.
Τα τρία παραπάνω αποτελούν ουσιαστικά τα 3 ισομερή του ξυλολίου που η διαφορά τους είναι η θέση των μεθυλίων ως προς τον χημικό τύπο. Ωστόσο αυτό που μας ενδιαφέρει σχετικά με το θέμα που έχει να κάνει με τα τέμπη, είναι το ξυλόλιο που δίνεται για την νόθευση των καυσίμων.
Πηγές :
1) https://olafaq.gr/people/stories/tempi-ti-einai-to-xylolio/