"Καμπανάκι" για χιλιάδες νοικοκυριά: Κινδυνεύουν να χάσουν επιδόματα και παροχές λόγω αντικειμενικών
Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης
«Καμπανάκι» για χιλιάδες νοικοκυριά που κινδυνεύουν να χάσουν παροχές και επιδόματα όπως το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα ή το επίδομα στέγασης έως και το δικαίωμα να πληρώνουν φθηνότερο ρεύμα μέσα από το Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο.
Η αύξηση των αντικειμενικών τιμών ακινήτων σε σχεδόν 6 από τις 10 περιοχές της χώρας επηρεάζει τα περιουσιακά κριτήρια με τα οποία συνδέονται σχεδόν όλες οι κοινωνικές παροχές.
Έτσι χιλιάδες οικογένειες χωρίς καμία προειδοποίηση ίσως χάσουν μέσα σε μια νύχτα επιδόματα που λάμβαναν για χρόνια!
Γιατί όμως κάποιος δικαιούχος επιδόματος ή άλλης παροχής του κράτους μπορεί να τη χάσει από τη μια στιγμή στην άλλη, μετά την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών τιμών των ακινήτων; Η απάντηση είναι .. απλή.
Με την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών η αξία της περιουσίας κάθε νοικοκυριού υπάρχει κίνδυνος να ξεπεράσει τα όρια τα οποία έχουν τεθεί για τη χορήγηση του επιδόματος ή της παροχής που λαμβάνει.
Πώς «χάνονται» μέσα σε μια νύχτα επιδόματα και παροχές
Μάλιστα, το πλέον πιθανό σενάριο είναι κάποιος δικαιούχος κοινωνικού επιδόματος να διαπιστώσει ξαφνικά ότι του το «έκοψαν» και δεν μπαίνει πια στον τραπεζικό του λογαριασμό, αν για παράδειγμα αυξήθηκαν υπέρμετρα οι τιμές ζώνης της περιοχής που βρίσκεται η πρώτη του κατοικία.
Στο υπουργείο Οικονομικών πάντως αναζητούν την «φόρμουλα» που θα επιτρέψει σε χιλιάδες οικογένειες να συνεχίσουν να λαμβάνουν τα επιδόματα ή τις παροχές που τους αναλογούν και να μην τα χάσουν μέσα σε μια νύχτα.
Αντίστοιχες μεθοδεύσεις έγιναν και στον ΕΝΦΙΑ όπου υιοθετήθηκαν «κόφτες» που οδήγησαν αρκετά «λαϊκά» σπίτια στο να πληρώσουν τελικά χαμηλότερο φόρο από εκείνον που «έβγαζε» η εκκαθάριση με βάση τις νέες αυξημένες αντικειμενικές τιμές.
Μια από τις σκέψεις είναι απλά να ανέβουν τα περιουσιακά κριτήρια για τη χορήγηση των επιδομάτων, κάτι που ήδη εφαρμόστηκε και στην περίπτωση του επιδόματος θέρμανσης.
Όπως και να έχει οι αυξήσεις των αντικειμενικών αξιών σε πάνω από 7.000 περιοχές (τιμές ζώνης) έχουν συνέπεια χιλιάδες πολίτες με χαμηλά εισοδήματα να χάσουν φοροαπαλλαγές, δικαιώματα είσπραξης κοινωνικών επιδομάτων, καθώς και το δικαίωμα ένταξης στο «κοινωνικό τιμολόγιο» της ΔΕΗ.
Εάν η συνολική αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας τους, μετά την αύξησή της τιμής, υπερβεί το ισχύον κατά περίπτωση όριο μέχρι το οποίο τους αναγνωρίζεται το δικαίωμα είσπραξης διαφόρων κοινωνικών επιδομάτων και παροχών θα χάσουν τα δικαιώματα αυτά, ακόμη κι αν πληρούν τα προβλεπόμενα εισοδηματικά κριτήρια.
Τι εξετάζει το υπουργείο Οικονομικών
Συγκεκριμένα, τον κίνδυνο αυτό αντιμετωπίζουν χιλιάδες δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, του επιδόματος στέγασης, των εκπτώσεων ΕΝΦΙΑ κ.α.
Ως γνωστό, για τη χορήγηση των επιδομάτων αυτών προβλέπονται περιουσιακά κριτήρια σύμφωνα με τα οποία η φορολογητέα - αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας κάθε ενδιαφερομένου δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη από συγκεκριμένα όρια ποσών κλιμακούμενα ανάλογα με την οικογενειακή κατάστασή του.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, για να καταστεί κάποιος δικαιούχος είσπραξης του ΕΕΕ θα πρέπει, μεταξύ άλλων, η συνολική αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας του να μην υπερβαίνει τα 90.000 ευρώ αν είναι άγαμος, έως 150.000 ευρώ εάν είναι έγγαμος ή έχει σύμφωνο συμβίωσης και έχει αποκτήσει τρία ή περισσότερα εξαρτώμενα τέκνα.
Μπροστά στην απειλή της απώλειας των επιδομάτων για ευάλωτα και αδύναμα νοικοκυριά το οικονομικό επιτελείο εξετάζει να αναπροσαρμόσει προς τα πάνω το όριο της αξίας των ακινήτων που λαμβάνεται υπόψη για τη χορήγηση των ενισχύσεων.
Ήδη, το υπουργείο Οικονομικών προχώρησε στην αύξηση έως 38% του ορίου της περιουσίας για τους δικαιούχους του επιδόματος θέρμανσης διευρύνοντας έτσι το αριθμό των νοικοκυριών που θα ενισχυθούν για να αντιμετωπίσουν το κύμα ανατιμήσεων στην ενέργεια.
Ποιες παροχές υπάρχει κίνδυνος να χαθούν
Επί της ουσίας, εξετάζονται αλλαγές στα κριτήριά που αφορούν στις εξής ενισχύσεις:
- Το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα. Για να λάβει ένα νοικοκυριό την ενίσχυση θα πρέπει η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του να μην υπερβαίνει στο σύνολο της το ποσό των 90.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως 150.000 ευρώ.
- Το στεγαστικό επίδομα. Για τη χορήγηση του θα πρέπει μεταξύ άλλων η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού να μην υπερβαίνει τα 120.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος με ανώτατο όριο τις 180.000 ευρώ.
- Το επίδομα θέρμανσης για το οποίο όμως με βάση το νέο καθεστώς τα όρια της συνολικής αντικειμενικής αξίας ακίνητης περιουσίας αυξήθηκαν στα 180.000 ευρώ από 130.000 για κάθε άγαμο και στα 300.000 ευρώ και από 250.000 για έγγαμο δικαιούχο. Θα εξεταστεί εάν απαιτείται νέα παρέμβαση.
- Το Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο της ΔΕΗ: Οι αντικειμενικές αξίες αποτελούν κριτήριο για την ένταξη των νοικοκυριών στο ΚΟΤ. Για άγαμο χωρίς παιδιά η συνολική αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας του δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 120.000 ευρώ, για οικογένειες ή άλλα πολυπρόσωπα νοικοκυριά το όριο των 120.000 ευρώ προσαυξάνεται κατά 15.000 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος και έως ανώτατο όριο τις 180.000 ευρώ.
- Τις εκπτώσεις στον ΕΝΦΙΑ. Οι εκπτώσεις 50% και 100% στον ΕΝΦΙΑ αναμένεται να διατηρηθούν και με το νέο φόρο ακινήτων που σχεδιάζει το υπουργείο Οικονομικών. Ωστόσο η αύξηση των αντικειμενικών τιμών φέρνει ανατροπές στην έκπτωση κατά 50% από τον ΕΝΦΙΑ που δικαιούνται οι ιδιοκτήτες ακινήτων καθώς εκτός του εισοδηματικού ορίου θα πρέπει η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας να μην ξεπερνά τις 85.000 ευρώ για τον άγαμο, τις 150.000 ευρώ για τον έγγαμο με ένα εξαρτώμενο τέκνο και τις 200.000 ευρώ για τον έγγαμο με δύο εξαρτώμενα τέκνα.