Η Ελλάς ευγνωμονούσα - Ένα αληθινό μνημείο εθνικής ομόνοιας. Η ιστορία του πίνακα στο Μέγαρο Μαξίμου
Η Ελλάς ευγνωμονούσα είναι πίνακας του Έλληνα ζωγράφου Θεόδωρου Βρυζάκη, που φιλοτεχνήθηκε το έτος 1858. Ανήκει στην συλλογή της Εθνικής Πινακοθήκης.
Πρόκειται για έργο με ιδιαίτερο συμβολισμό, αφού απεικονίζει την Ελλάδα με τη μορφή νέας στεφανωμένης γυναίκας, ενδεδυμένης αρχαιοπρεπώς, εν μέσω αγωνιστών της Επανάστασης του 1821, να έχει σπάσει τις αλυσίδες της σκλαβιάς από τα πόδια της.
Τον συμβολισμό αυτό εκτίμησε ο πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου και από το 1982, όταν το Μέγαρο Μαξίμου ορίστηκε ως πρωθυπουργική έδρα, ο πίνακας κοσμούσε τον τοίχο πίσω ακριβώς από το γραφείο του πρωθυπουργού. Έτσι, ο πίνακας έγινε ιδιαίτερα γνωστός, μέσω τηλεοπτικών μεταδόσεων και φωτογραφιών από συναντήσεις του πρωθυπουργού. Μέχρι το 2009, όλοι οι πρωθυπουργοί μετά τον Ανδρέα Παπανδρέου διατήρησαν τον πίνακα στη θέση του.
Το 2009 ο Γιώργος Παπανδρέου στη θέση του έβαλε το έργο «Ατέρμονο Πεδίο – Δελφοί» του Ελληνοαμερικάνου εικαστικού Θεόδωρου Στάμου, ο οποίος θεωρείται από τους κορυφαίους εκπροσώπους τού αφηρημένου εξπρεσιονισμού.
Το «Ατέρμονο Πεδίο – Δελφοί» παρέμεινε στο πρωθυπουργικό γραφείο και κατά τα περάσματα από το Μέγαρο Μαξίμου των Λουκά Παπαδήμου και Παναγιώτη Πικραμμένου.
Τον Ιούνιο του 2012, με την ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον Αντώνη Σαμαρά, το έργο του Θεόδωρου Βρυζάκη επέστρεψε και πάλι στο Μέγαρο Μαξίμου, αλλά τον Ιανουάριο του 2015, ο νέος πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας έβαλε στη θέση του τον πίνακα του εικαστικού Δημοσθένη Κοκκινίδη «Αντίθεση»
Η Ελλάς ευγνωμονούσα (1858) αλληγορία στην οποία η ελευθερωμένη πλέον Ελλάδα, λυσίκομη, δαφνοστεφής, με μακρύ λευκό αρχαιοπρεπές ένδυμα, ανυπόδητη, συνάγει υπό τη σκέπη της ανεξαιρέτως τα φυσικά και πνευματικά τέκνα της που προετοίμασαν και υπηρέτησαν την Επανάσταση – από τον Κοραή, τον Ρήγα, τον Μιχαήλ Βόδα Σούτζο και τους Υψηλάντηδες έως την Μπουμπουλίνα, τον Μιαούλη, τον Παπαφλέσσα, τον Καραϊσκάκη, τον Κολοκοτρώνη, τον Μαυροκορδάτο, τον Καποδίστρια και τον Λόρδο Byron. Γαλήνια και σοβαρή, η Ελλάδα κλίνει την κεφαλή, τανύζει τα χέρια και τους αποτίει την οφειλόμενη ευγνώμονα τιμή. Είναι αληθινό μνημείο εθνικής ομόνοιας. Συμπυκνώνει, ασφαλώς, την έννοια της Παλιγγενεσίας, μία έννοια καθοριστική, με την πατρίδα να παριστάνεται ως την αρχαία Ελλάδα που αναγεννάται ως νέα χάρη στην Επανάσταση του 1821 που τη λύτρωσε από τα μακραίωνα δεσμά.